Yanığa İlk Müdahale

Yanığa İlk Müdahale, Günlük yaşamda çoğu zaman bazı kazalar geçirmekteyiz. Büyüğünden küçüğüne kadar herkesin başına gelebilecek kazalardır. Bu kazalardan en önemlilerden bir tanesi yanıklardır. Yanık oluştuğunda yapılacak işlemler çok önemlidir. İlk müdahale doğru bir şekilde yapılırsa yanıkların sonucunda kalıcı hasarların önlenmesine yardımcı olur. Yanık oluşumları da çeşitlilik gösterir. Derece derece farklılaşmaktadır. Yanık ısı sonucunda, kimyasal maddelerin deriyle temas etmesi ile elektrik çarpmasıyla ve benzeri durumlarda maruz kalması sonucunda cilt ve cilt altı dokularda ortaya çıkan bir çeşit yaralanmalardır.

Cilt birkaç işlevi bir arada içerir; enfeksiyonlara karşı set görevi görür, deri altında bulundurduğu organların güvenliğini sağlar ve dokuların güvenliğini sağlar, vücut sıcaklığının korunmasını sağlar, sıcak, soğuk duyularını ve ağrı, dokunma duyularını hisseder. Vücut içerisinde çıkan şeylerin uzak tutulması için bir yol meydana getirir. Organizmanın alansal olarak ateş, buhar, sıcak cisimler ile karşı karşıya kalması sonucu meydana gelen doku zedelenmesidir. Zedelenmenin derecesini belirten gruplandırmada yanığın derinliği, vücudun ne kadarının tesir altında kaldığını ve yanık alanın yeri göz önüne getirilmelidir.

Buna göre birinci derece yanık diğer adı yüzeysel yanık; Ciltte kuruluk, hafif kızarıklık ve az şiş görülür. Ağrılıdır ve fazla hassastır. Orta düzeyde güneş yanıkları buna misaldir. İkinci derece yanık diğer adı kısmi kat yanığı; Deride kızarıklık ve nemli görünür. Bül adı verilen içi su dolu kesecikler meydana gelir. Çok ağrı oluşturur. Ateşle doğrudan temas, sıcak su gibi veya cisim yanıkları kısmi kat yanıklarıdır. Ayrıca kimyasal madde ya da güneş yanıkları kısmi kat yanığa neden olabilir. Üçüncü derece yanık diğer adı tam kat yanığı; derinin bütün katmanlarını etkileyip deri altı dokudan kas, kemik ve organlara nüfuz eden yanıklardır. Deri kuru ve serttir, elastikiyetini yitirmiştir, mumsu biçiminde olabilir. Renk düzeyi koyu kahverenginden siyaha kadar benzer renk olabilir, ağrısı azdır. Çoğunlukla patlama ile meydana gelmiş yangınlarda ve alevlerle çevrelenmiş mekanlarda kalan bireylerde veya elektrik çarpmaları ile meydana gelir.

Yaralıyı yanık olan şeylerden uzak tutup yanmayı kesmek. İlk müdahale için uygulamaları yapmaya başlamak; ilk başta hastanın hayatsal belirtilerini hızla değerlendirme yaparak önceliğimizi belirlemek yanık alan ile alakanın yeterli olduğuna karar verdikten sonra yüzeysel yanıklarda soğuk su ile soğutarak müdahalede bulunmak. Bu süreç dökülen soğuk su ile ya da su dolu bir tasta 5-10 dakika tutmak gerekir. Ağız yolu ile ağrı kesici ilaçlar alınabilir. Ağrının kesilmesini sağlayan kremler bazı bireylerde alerji oluşmasına yol açabileceğinden çok dikkat edilmelidir.

Bu tip birinci dereceden yanıklar kırk sekiz saat içinde kendi kendine iyileşir; bu zamanın sonunda kızarıklık ve ağrı hala sürüyorsa bir hastane başvurmalıdır. Kısmi kat yanıklarda yanık alanı soğuk suyla ıslatıp ya da soğuk suyla dolu tasta bekletmek iyi olur. Kol ve bacaklarda yanık varsa kalp hizasının üzerinde tutmak gerekir. Varsa yaralının üzerinde, aksesuar, giysi ve diğer takıları çıkartmak lazım. Deri üzerine dökülmüş olan yağ, gaz gibi yabancı maddeler sabunlu su ile çok dikkatli bir biçimde temizlenebilir. Yanık bölgeyi temiz bir bezle kapatmalıdır. Tam kat yanıklarda yaralıyı mekandan uzaklaştırıp kısaca yanık alanın soğutmasını yaptıktan sonra mümkün olan en az zamanda bir hastaneye ulaştırmak gerekir gitmek gerekir.

Şunları yapmamaya özen gösterelim; yaraları soğutmak için su yerine buz kullanmayın; his kaybına neden olup donuk olmasına neden olabilir. Yaranın üstüne yapışmış elbiseleri sökmemeliyiz, elbisenin etrafı kesilerek o alan bırakılmalıdır. Halk tarafından bilinen yanıkların üzerine diş macunu sürmek, yağ sürmek, salça sürmek, krem sürmek gibi benzeri maddeler sürülmemelidir.