{ "title": "Cilt Yanığı", "image": "https://www.yanik.gen.tr/images/cilt-yanigi-1753.jpg", "date": "20.01.2024 10:45:46", "author": "kemal adigüzel", "article": [ { "article": "
Yanık: İnsan vücudunun kendisini absorbe edemeyecek kadar yüksek enerjiyle karşılaşmasıyla doku bütünlüğünün bozulması durumudur. Çeşitli nedenlerden dolayı olabilir. Örneğin termal (Alev, haşlanma, donma vs.), inhalasyon, elektrik ve kimyasal yanıklar şeklinde olabilir. Yanıkların etkileri bulundukları yerle sınırlı değildir. Vücut derisi yandığında bunun sistemik etkileri olabilir. Yanığın ciddiyetiyle orantılı olarak ilk yirmi dört saat bizim için çok önemlidir. Çünkü kaybedilen hastaların çoğu bu aralıktadır. İlk yirmi dört saatteki en sık ölüm nedeni ise hipovolemidir. (Vücut sıvısının az olması demektir). Çünkü yanık patofizyolojisinde rol alan damarların vazodilatasyonu rol almaktadır ve vücut boşluklarına sıvı geçişi artıyor.

Cilt yanıkları

Cildimiz yanık etmenlarine en fazla maruz kalan organımızdır. Ciltte değişik derecelerde yanıklar oluşabilir ve bu dereceler yanığın ciddiyeti hakkında sınıflandırmaya sebep olmuştur. Yanık ciddiyeti üç şekilde sınıflandırılır. Birinci derece yanıkta, derinin sadece üst kısmı yanmıştır. Deri bölgesi ağrılı ve kırmızıdır. Hiçbir şey yapmadan da kendiliğinden iyileşir. İkinci derece yanıkta, derinin dermis tabakasına kadar ilerlediği yanıklardır. Yine deri bölgesi ağrılıdır, üstünde büller oluşmuştur. Bu da 10-20 gün içinde herhangi bir yara izi bırakmadan iyileşebilir. Üçüncü derece yanıkta ise derinin tüm katları yanmıştır. Deri kuru ve deride his kusuru olabilir. Tedavi edilmediğinde ciddi cilt bozukluklarına sebep olabilir.

Cilt Yanıkları Üç Gruptur
Termal yanıklarda, deri aşırı ısıya maruz kalır ve doku bütünlüğü bozulur. Haşlanma veya alev yanıkları şeklinde olabilir. Çocuklardaki yanıkların çoğunu haşlanma şeklinde yanıklar oluşturur. Yani sıcak içecek veya banyoda sıcak suya maruz kalmayla oluşurlar. Bunlar genellikle yüzeysel yanıklardır. Alev yanıkları olabilir. Bunlar da erişkinlerde yarısından fazlasını oluşturur. Alev yanıkları daha çok ikinci veya üçüncü derece yanıklar oluşturur. Dolayısıyla daha ciddi yanıklardır.

Elektrik yanıklarında mekanizma iki şekildedir. Birincisi elektriğin dokudan geçerken vücutta direkt yaptığı hasar, ikincisi elektiriğin dokulardan geçerken ortaya çıkardığı ısının hücre hasarına sebep olması. Elektrik yanıklarında elektriğin geçtiği yol boyunca hasar oluşacağı için tüm vücut kontrol edilmelidir. Özellikle kalp durması yapıp ölüme sebebiyet vereceği için kişinin EKG si çekilip bakılmalıdır. Bunun dışında elektriğin giriş ve çıkış yerlerinde deri yanıkları oluşur.

Kimyasal yanıklar, genellikle güçlü asit veya baz ile cildin temas etmesi sonucu oluşan yanıklardır. Bu maddeler ile temas edildiğinde sadece deri hasarı görülmez. Beraberinde kimyasal maddenin deri yoluyla emilip çeşitli organ fonksiyonlarını bozabilir. Yanın ciddiyeti, kimyasal maddenin toksisitesi, deriyle temas etme süresi, yanık derecesi, temas ettiği deri bölgesi gibi faktörlere bağlıdır. Alkali yanıklar asit yanıklardan daha tehlikelidir. Çünkü alkali maddelerin deri tabakasını geçip daha derin bölgelere ulaşma potansiyelleri vardır. Asitlerde böyle bir durumla çok karşılaşılmaz. Genellikle kendini o bölgeyle sınırlandırır.

Bir de inhalasyon yanıkları vardır. Fakat bu yanıklar daha çok solunum yollarını etkiledikleri için deriyle bir bağlantıları yoktur.
" } ] }